Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 9 (836) z dnia 20.03.2014

Składki ZUS od umów zleceń i wynagrodzeń członków rad nadzorczych oraz rolników

Na posiedzeniu w dniu 4 marca 2014 r. Rada Ministrów przyjęła m.in. projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej.

Zakłada on, że w przypadku jednej umowy zlecenia składki ZUS będą pobierane w sytuacji, gdy jej wartość będzie równa lub przekroczy pensję minimalną (w 2014 r. kwotę 1.680 zł). Natomiast przy kilku umowach zlecenia składki ZUS będą pobierane wtedy, gdy łączna wartość tych umów (łączna kwota wynagrodzenia) będzie równa lub przekroczy wysokość wynagrodzenia minimalnego.

Resort pracy na swojej stronie internetowej www.mpips.gov.pl wyjaśnił, iż obecnie płatnicy składek (zleceniodawcy) w przypadku zawarcia z jedną osobą kilku umów zleceń ubezpieczają zleceniobiorcę tylko z tytułu jednej umowy - pierwszej lub wybranej. Najczęściej w takiej sytuacji do oskładkowania wybierają umowę zlecenia o najniższym wynagrodzeniu, tj. najniżej płatną. Z pozostałych natomiast zawartych umów zleceń odprowadzają za zleceniobiorcę tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Często dzieje się tak (co wynika z korespondencji kierowanej do resortu pracy) wbrew woli ubezpieczonego, który, ze względu na trudną sytuację na rynku pracy, zgadza się na tego rodzaju warunki proponowane przez zleceniodawcę. Konsekwencją tego jest to, że pomimo wielu lat trwania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych osoby takie nie są w stanie wypracować sobie minimalnej kwoty świadczenia emerytalnego czy rentowego.

Wprowadzenie zmian w tym zakresie zmierza do zabezpieczenia opłacania składek od umów zleceń od podstawy określonej na poziomie minimalnej płacy. W ten sposób zleceniobiorca, za którego przez dłuższy czas będą opłacane składki ZUS od podstawy wymiaru co najmniej w wysokości minimalnego wynagrodzenia, uzyska prawo nie tylko do najniższej emerytury, ale także do zasiłku dla bezrobotnych - w przypadku utraty źródła dochodów.

Dodatkowo projekt ten zakłada zmiany dotyczące zasad ubezpieczania członków rad nadzorczych. Wszyscy członkowie rad nadzorczych, pobierający z tego tytułu wynagrodzenie, zostaną objęci obowiązkowymi ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowymi - bez względu na to, czy podlegają ubezpieczeniom z innych tytułów (np. z umowy zlecenia) bądź pobierają emerytury i renty. Przyjęto, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla takich osób stanowić będzie przychód uzyskiwany z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, a płatnikiem składek ubezpieczeniowych będzie podmiot, w którym działa rada nadzorcza.

Jak wyjaśnia resort pracy, aktualnie członkowie rad nadzorczych podlegają z racji pełnionej funkcji w radzie wyłącznie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie dotyczy ich obowiązek ubezpieczeń społecznych. Nowe regulacje mają na celu zapewnić wskazanej grupie osób lepszą ochronę ubezpieczeniową, co także przełoży się na wyższą emeryturę.

Ponadto przewidziano w nim też zmiany w ubezpieczeniu społecznym rolników. Rolnicy i domownicy, którzy równolegle z prowadzeniem działalności rolniczej podejmą dodatkową pracę na podstawie umowy zlecenia, będą mogli być podwójnie ubezpieczeni. Osoba taka będzie obowiązkowo ubezpieczona jako zleceniobiorca - w ZUS i jako rolnik - dobrowolnie w KRUS. Przy czym możliwość kontynuowania ubezpieczenia w KRUS ma dotyczyć tylko tych rolników i domowników, którzy z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia osiągną przychód miesięczny w wysokości nie wyższej niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2014 r. nie wyższa niż 840 zł miesięcznie).

W obecnym stanie prawnym umowa zlecenia (nawet krótkotrwała i niskopłatna) powoduje wyłączenie z ubezpieczenia społecznego rolników z mocy ustawy i objęcie takiej osoby obowiązkiem ubezpieczeń w ZUS.

Nowe regulacje mają wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.