Urlop bezpłatny a składki ZUS z jednocześnie wykonywanej umowy zlecenia

Odprowadzamy za zleceniobiorcę jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Osoba ta oświadczyła, że jest zatrudniona w innej firmie na pełny etat. Obecnie zleceniobiorca oznajmił, że przez najbliższe dwa miesiące będzie przebywał (za zgodą pracodawcy) na urlopie bezpłatnym. Czy to oznacza, że w okresie tego urlopu umowa zlecenia będzie dla niego stanowiła tytuł do ubezpieczeń społecznych?

Tak. W okresie udzielonego ww. osobie urlopu bezpłatnego jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń w ZUS będzie dla niej wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia. W efekcie zleceniodawca będzie zobowiązany zgłosić zleceniobiorcę do ubezpieczeń społecznych na czas trwania tego urlopu i następnie naliczać składki społeczne.

Osoba wykonująca umowę zlecenia, która jest jednocześnie w innym zakładzie zatrudniona na podstawie umowy o pracę i uzyskuje ze stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia (w 2025 r. - 4.666 zł), obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega jedynie ze stosunku pracy. Z tytułu jednocześnie wykonywanej umowy zlecenia (niewykonywanej na rzecz własnego pracodawcy) obowiązkowe jest dla niej wyłącznie ubezpieczenie zdrowotne.

]

Wzory druków ZUS ZUA i ZUS ZWUA dostępne w programie DRUKI Gofin w dziale Składki ZUS

Sytuacja ubezpieczeniowa zleceniobiorcy - o którym wyżej mowa - zmieni się, gdy pracodawca udzieli mu ze stosunku pracy urlopu bezpłatnego. Od dnia przebywania na tym urlopie taka osoba traci status pracownika. W czasie jego trwania nie podlega bowiem ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu ze stosunku pracy. Wpływa to na zakres ubezpieczeń w ZUS takiej osoby z wykonywanej przez nią umowy zlecenia. W okresie przebywania na tym urlopie umowa zlecenia staje się wówczas dla niego jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Do ubezpieczenia chorobowego zleceniobiorca może wtedy przystąpić na zasadzie dobrowolności (na wniosek).

Powyższe oznacza, że zleceniodawca (jako płatnik składek) jest zobowiązany:

wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZWUA, następnie
zgłosić go do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA (z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia, tj. 04 11 XX).

Przykład

Z dniem 1 kwietnia 2025 r. zawarliśmy umowę zlecenia z osobą, którą zgłosiliśmy z tego tytułu tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Jej zatrudnienie w innym zakładzie pracy na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy (z wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 5.600 zł), zwalniało ją bowiem z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z umowy zlecenia.

Otrzymaliśmy od zleceniobiorcy oświadczenie, w którym poinformował on o udzielonym mu urlopie bezpłatnym w okresie od 1 lipca do 31 sierpnia 2025 r. W tej sytuacji w okresie ww. urlopu umowa zlecenia stała się dla niego jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (i ubezpieczenia zdrowotnego). O fakcie tym zleceniodawca zawiadomił organ rentowy poprzez:

wyrejestrowanie zleceniobiorcy z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA od 1 lipca 2025 r.,
zgłoszenie go do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (oraz ewentualnie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego), a także ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA również od 1 lipca 2025 r.

Z kolei po zakończeniu trwania urlopu bezpłatnego zleceniodawca od 1 września 2025 r. zobligowany będzie:

wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego na druku ZUS ZWUA, a następnie
zgłosić go do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA (zakładając, że zleceniobiorca nie będzie wnioskował o dobrowolne ubezpieczenia emerytalno-rentowe).